Kapitał ludzki zwykło się określać jako najcenniejszy zasób firmy. I nic w tym dziwnego, bo firmę tworzą ludzie, to oni wykonują zlecenia, zarządzają, realizują usługi itd. Im lepsza jakość pracy, sprawniejsze zarządzanie, milsza obsługa klienta, skuteczniejsze negocjacje – tym większe obroty i dochody firmy, wyższa renoma marki, lepszy cennik. Mówi się też, że firma jest tak silna, jak jej najsłabszy pracownik, co może nie do końca przekłada się na rzeczywistość, ale do pewnego stopnia obrazuje, jak ważne są kompetencje zespołu i poszczególnych jego członków. Zatem jednym ze sposobów rozwoju firmy jest rozwój pracownika. Czy inwestowanie w kapitał ludzki się opłaca? Jak robić to rozsądnie? Podpowiadamy.
Rozwój zawodowy jako sposób zatrzymania pracownika w firmie
Brak perspektyw rozwoju jest jedną z najczęstszych przyczyn zmiany pracy. Choć pracodawcy stosują różnego rodzaju metody motywacyjne, większości pracowników nie zależy na owocowych czwartkach, darmowych karnetach na siłownię czy nawet prywatnej opiece dentystycznej. Większość chce dobrze zarabiać i rozwijać się zawodowo. Zresztą jedno jest powiązane z drugim, bo często rozwój zawodowy jest właśnie drogą do awansu, za którym idą lepsze zarobki. Mogłoby się więc wydawać, że inwestowanie w kapitał ludzki z punktu widzenia pracodawcy nie jest korzystne, ponieważ wydatek jest podwójny: pierwszy to same szkolenia pracownicze podnoszące kwalifikacje pracownika, drugi – to podwyżki towarzyszące awansom. Jednak to myślenie krótkowzroczne, ponieważ alternatywa może się okazać bardziej kosztowna.
Bo jaką mamy alternatywę? Jeśli pracownik nie widzi możliwości rozwoju (kompetencji i zarobków), zacznie szukać innego pracodawcy. Wtedy powstanie wakat, który trzeba będzie wypełnić. Rekrutacja sama w sobie bywa kosztowna, zabiera też sporo czasu. Kiedy już znajdziemy odpowiedniego kandydata i go zatrudnimy, wdrożenie go do pracy także pochłania środki – zajmuje jeszcze więcej czasu, a często generuje koszta finansowe (np. zakupu sprzętu). Szeroka i szybka rotacja pracowników jest więc zdecydowanie gorszą inwestycją niż kapitał ludzki.
Rozwój pracownika – jak go zaplanować?
Rozwój pracownika nie może być działaniem chaotycznym, ponieważ nie przyniesie planowanych efektów. Nie może, bo skoro jest chaotyczny, to nie istnieją żadne planowane efekty! Trzeba zatem zastanowić się nad planem inwestowania w kapitał ludzki celem zrównoważonego rozwoju firmy. Jak to osiągnąć? Należy dokonać analizy potrzeb firmy i kompetencji pracowników.
Aby zdefiniować potrzeby firmy, zastanów się, jakich kompetencji brakuje, by sprawniej realizować oferowane usługi. Czy brakuje ich u całej kadry, czy tylko u pojedynczych pracowników? W jaki sposób można wzmocnić pożądane kompetencje?
W następnej kolejności zastanów się nad przyszłym rozwojem firmy i tym, co może dać przewagę nad konkurencją – jakie nowe usługi lub technologie chcesz wdrożyć w przyszłości? Jakie kompetencje będą potrzebne do świadczenia tych usług lub obsługi technologii? Czy możesz wzbogacić o nie obecną kadrę?
Pamiętaj, że nadrzędnym celem inwestowania w kapitał ludzki jest rozwój firmy – poprawa jakości świadczonych usług (a w dalszej kolejności: ich zakresu). Rozwój pracownika powinien zatem harmonizować z rozwojem firmy. Szkolenia pracownicze, które rozwijać będą kompetencje nieprzydatne lub mało przydatne w pracy to strata czasu i pieniędzy. Oczywiście planując takie szkolenia należy uwzględnić zarówno braki, jak i potrzeby każdego pracownika, jednak zawsze mając na uwadze praktyczny aspekt wzrostu jego kompetencji.
Szkolenia pracownicze – w co inwestować
Rozwój zawodowy może odbywać się za pośrednictwem różnego rodzaju szkoleń. Ich wybór należy dostosować do możliwości i charakteru firmy. Istotne są też środki finansowe, jakie możesz przeznaczyć na rozwój pracownika. Jeśli chcesz inwestować w kapitał ludzki, ale potrzebujesz do tego dodatkowych środków finansowych, możesz rozważyć sięgnięcie po kredyt. W czasach pandemii świetnie sprawdzi się na przykład Kredyt bez wychodzenia z domu od Santander Consumer Bank – bank od kredytów.
Dobra wiadomość jest taka, że w większości firm rozwój zawodowy pracowników odbywa się samoistnie i za darmo – oczywiście do pewnego stopnia. Wraz z doświadczeniem poszczególni pracownicy wzmacniają przecież swoje kompetencje, a lukę kompetencyjną w pewnym zakresie wypełniają samodzielnie, jeśli chcą sprawnie realizować powierzone im zadania. Na poszerzanie kompetencji dobrze wpływa też praca w grupie. Pamiętaj jednak, że taki samoistny rozwój pracownika nie jest optymalny i należy go stymulować poprzez celowe szkolenia pracownicze. Te zaś mogą przybrać różną formę.
Jedną z popularniejszych form szkoleń pracowniczych są szkolenia na żywo. Zazwyczaj prowadzone są przez zatrudnionych do tego zadania, wykwalifikowanych specjalistów, aczkolwiek mogą być też przeprowadzane przez bardziej doświadczonych lub posiadających unikalną wiedzę i zdolności pracowników Twojej firmy. Ich zadaniem jest oczywiście przekazanie wiedzy pozostałym pracownikom. Ważne jest to, by zdobytą wiedzę pracownicy potrafili zastosować w pracy, więc przełożenie teorii na praktykę to kluczowy aspekt szkoleń na żywo.
Alternatywą dla szkoleń na żywo jest e-learning, czyli szkolenia pracownicze prowadzone w formie wirtualnej. Ten rodzaj rozwoju zawodowego bardzo upowszechnił się w czasie pandemii koronawirusa, kiedy szkolenia na żywo zostały wstrzymane z przyczyn sanitarnych. Istnieje wiele platform realizujących szkolenia pracownicze w takiej formie, a większe firmy często zakładają własne, wewnętrzne platformy do ich realizowania (są one świetne do np. wdrażania szkoleń z zakresu bezpieczeństwa).
Oprócz tego zdecydować się możesz na mentoring lub coaching, które zazwyczaj nakierowane są na bardzo konkretne potrzeby konkretnego pracownika, choć to rozwiązanie może być najbardziej kosztowne. Bez względu jednak na to, jakie szkolenia pracownicze wybierzesz, inwestowanie w kapitał ludzki z pewnością się opłaci.
